Θερμοκρασιακό Εύρος
Ο κάθε υπνόσακος είναι μελετημένος να προσφέρει άνεση και ζεστασιά σε ένα συγκεκριμένο θερμοκρασιακό εύρος. Για παράδειγμα, οι καλοκαιρινοί υπνόσακοι δε μπορούν να προσφέρουν ικανοποιητική ζεστασιά σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός.
Έως και πριν λίγα χρόνια ο κάθε υπνόσακος χαρακτηριζόταν μόνο από μια ελάχιστη θερμοκρασία. Αυτή ήταν η ελάχιστη θερμοκρασία περιβάλλοντος στην οποία μπορούσε να κοιμηθεί κάποιος στον συγκεκριμένο υπνόσακο. Για παράδειγμα, έλεγε κάποιος: "αυτός ο υπνόσακος είναι μέχρι -2°C", εννοώντας ότι μπορεί κάποιος να κοιμηθεί σε αυτόν όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος (του αέρα δηλαδή) είναι μέχρι -2°C, όχι χαμηλότερα.
Όμως κάθε άνθρωπος αντέχει σε διαφορετικές θερμοκρασίες. Οι γυναίκες, για παράδειγμα, χρειάζονται λίγη παραπάνω ζέστη για να κοιμηθούν άνετα. Με βάση τέτοιου είδους παρατηρήσεις δημιουργήθηκε το πρότυπο EN-13537 με σκοπό να τυποποιήσει και να εγγυηθεί την καταλληλότητα κάθε υπνόσακου σε συγκεκριμένες θερμοκρασιακές συνθήκες.
Το πρότυπο ΕΝ-13537 ορίζει 4 διαφορετικά θερμοκρασιακά όρια για τους υπνόσακους. Κατά τη διάρκεια των τεστ του προτύπου, θεωρείται ότι ο χρήστης φοράει εσώρουχα και ότι ο υπνόσακος βρίσκεται πάνω σε μονωτικό υπόστρωμα πάχους 2,5 cm. Επίσης ως άντρας ορίζεται άντρας 25 χρονών, ύψους 1,73 m και βάρους 73 kg, ενώ ως γυναίκα ορίζεται γυναίκα 25 χρονών, ύψους 1,60 m και βάρους 60 kg. Το πρότυπο θεωρεί ότι τα εν λόγω άτομα δεν έχουν προβλήματα υγείας, έχουν μια μέτρια κούραση, είναι καλά σιτισμένα - ενυδατωμένα και δεν έχουν καταναλώσει αλκοόλ ή άλλες ουσίες.
Τυποποίηση Υπνόσακων Σύμφωνα Με Το Πρότυπο EN-15537 |
www.lightgear.gr
- Μέγιστη θερμοκρασία άνεσης. Είναι η μέγιστη θερμοκρασία περιβάλλοντος στην οποία μπορεί να κοιμηθεί με άνεση ένας μέσος άντρας στον συγκεκριμένο υπνόσακο. Προσδιορίζεται με το φερμουάρ του υπνόσακου ανοιχτό και τα χέρια έξω από τον υπνόσακο.
- Θερμοκρασία άνεσης. Είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία περιβάλλοντος στην οποία μπορεί να κοιμηθεί με άνεση (σε στάση πλήρους χαλάρωσης) για 8 ώρες μια μέση γυναίκα στον συγκεκριμένο υπνόσακο.
- Οριακή θερμοκρασία άνεσης. Είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία περιβάλλοντος στην οποία μπορεί να κοιμηθεί με σχετική άνεση (σε εμβρυακή στάση) για 8 ώρες ένας μέσος άντρας στον συγκεκριμένο υπνόσακο.
- Οριακή/Ελάχιστη θερμοκρασία. Είναι η χαμηλότερη θερμοκρασία περιβάλλοντος στην οποία μπορεί να επιβιώσει μια μέση γυναίκα στον συγκεκριμένο υπνόσακο. Στη θερμοκρασία αυτή θεωρείται ότι μια μέση γυναίκα μπορεί να κοιμηθεί για 6 ώρες, χωρίς η θερμοκρασία του σώματος να πέσει σε επικίνδυνα επίπεδα.
Επειδή μια μέση γυναίκα χρειάζεται λίγο παραπάνω ζέστη για να κοιμηθεί, η θερμοκρασία άνεσης ενός υπνόσακου είναι πάντα μεγαλύτερη από την οριακή θερμοκρασία άνεσης.
Ανάλογα με την θερμοκρασία άνεσης, υπάρχουν οι παρακάτω κατηγορίες υπνόσακων. Οι θερμοκρασίες σε κάθε κατηγορία δεν είναι αυστηρά καθορισμένες. Στην Ελλάδα ειδικά, ένας υπνόσακος 3 εποχών είναι κατάλληλος ακόμα και για τον χειμώνα (βλ. παρακάτω).
- Καλοκαιρινοί: Θερμοκρασία άνεσης από 12°C και πάνω.
- 2 εποχών: Θερμοκρασία άνεσης από 2°C έως 12°C.
- 3 εποχών: Θερμοκρασία άνεσης από -12°C έως 2°C.
- Χειμερινοί: Θερμοκρασία άνεσης από -12°C και κάτω.
Υπάρχουν και ειδικοί υπνόσακοι που έχουν θερμοκρασία άνεσης ακόμα και -25°C!
Στη μέτρηση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος είναι σωστότερο να λάβουμε υπόψη την
φαινόμενη ή αισθητή θερμοκρασία (apparent temperature) και όχι τη θερμοκρασία που μετράει το θερμόμετρο. Η αισθητή θερμοκρασία παίρνει υπόψη της και την υγρασία και είναι μεγαλύτερη από την θερμοκρασία του θερμομέτρου όταν η υγρασία υπερβαίνει το 40%.
Αντίστοιχα, όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι μικρότερη από 10°C και φυσάει άνεμος δυνατότερος από 5 km/h, η θερμοκρασία που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο σώμα είναι μικρότερη από αυτή που δείχνει το θερμόμετρο.
Εμπειρικά,
επιλέξτε έναν υπνόσακο ο οποίος έχει 5°C χαμηλότερη θερμοκρασία άνεσης από την ελάχιστη θερμοκρασία που προβλέπετε να συναντήσετε στην εκδρομή σας. Είναι σίγουρα καλύτερο να ζεσταθείτε στον υπνόσακο και να ανοίξετε το φερμουάρ παρά να κρυώσετε και να κινδυνέψετε με υποθερμία.
Το πρότυπο ΕΝ-13537 είναι φυσικό να μην μπορεί να λάβει υπόψη του δευτερεύουσες υποκειμενικές συνθήκες που μπορεί να επηρεάσουν την αίσθηση κρύου/ζέστης που νιώθει κάθε άτομο. Είναι όμως ένα πολύ καλός μπούσουλας για να πληροφορηθεί κανείς τις δυνατότητες ενός υπνόσακου. Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την αίσθηση κρύου/ζέστης είναι:
- Μεταβολισμός. Ένα άτομο που κοιμάται παράγει περίπου 75-100 Watt ενέργειας. Άτομα με υψηλότερο μεταβολισμό παράγουν περισσότερη θερμότητα και επομένως ζεσταίνονται καλύτερα.
- Βάρος. Τα υπέρβαρα άτομα έχουν συνήθως χαμηλότερο μεταβολισμό, επομένως νιώθουν πιο εύκολα το κρύο. Από την άλλη πλευρά όμως, το επιπλέον λίπος που διαθέτουν λειτουργεί ως αποθήκη ενέργειας (θερμίδων) αλλά και ως φυσική μόνωση απέναντι στο κρύο.
- Ηλικία. Ο μεταβολισμός είναι υψηλότερος σε πιο νέα άτομα. Επομένως, τα νεότερα άτομα παράγουν περισσότερη θερμότητα και αντέχουν συνήθως καλύτερα στο κρύο.
- Φύλο. Οι γυναίκες συνήθως αισθάνονται το κρύο περισσότερο από τους άντρες. Η θερμοκρασία άνεσης για μια γυναίκα είναι περίπου 5°C υψηλότερη από αυτή του άντρα.
- Επίπεδο διαβίωσης. Άτομα που έχουν συνηθίσει σε υψηλές θερμοκρασίες στο σπίτι ή στο γραφείο είναι πιο εύκολο να νιώσουν κρύο όταν βρεθούν σε δύσκολες εξωτερικές θερμοκρασιακές συνθήκες. Αντίθετα, όσοι εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους όπου οι θερμοκρασίες μπορεί να είναι χαμηλές ή όσοι έχουν συνηθίσει σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, αντιμετωπίζουν καλύτερα το κρύο.
- Εμπειρία. Οι αρχάριοι κατασκηνωτές νιώθουν μεγαλύτερη ανασφάλεια στις πρώτες τους διανυκτερεύσεις μέσα σε υπνόσακο, με αποτέλεσμα να μην νιώθουν καλά σωματικά και να κρυώνουν πιο εύκολα. Αντίθετα, οι έμπειροι κατασκηνωτές γνωρίζουν καλύτερα τον εξοπλισμό τους και πώς να ανταποκριθούν καλύτερα στο κρύο.
- Εργασία. Άτομα που εργάζονται σε γραφείο και κάνουν καθιστική ζωή θα κουραστούν πιο εύκολα σε μια εκδρομή. Η κούραση χαμηλώνει τον μεταβολισμό και μειώνει την παραγωγή θερμότητας με αποτέλεσμα το άτομο να αισθάνεται περισσότερο κρύο.
- Ενυδάτωση. Όταν το σώμα είναι ενυδατωμένο λειτουργεί καλύτερα και αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά το κρύο. Ένα ζεστό ρόφημα πριν τον ύπνο βοηθάει πολύ και είναι μια δημοφιλής πρακτική στους φίλους της ορεινής κατασκήνωσης.
Πηγή:
Πώς να επιλέξετε έναν υπνόσακο