Κύθηρα, Τσιρίγο, Πορφυρούσα (9/7/2013)

[Markas]

Σχετικά πρόσφατα έγιναν εργασίες επισκευής που απέτρεψαν την ολική κατάρρευσή του.Το καστέλο είχε σε όλες του τις πλευρές μπουκαπόρτες από όπου μπορούσαν να κανονιοβολούν τους ανεπιθύμητους.

Συνολικά είχε 14 μπουκαπόρτες με ισάριθμα κανόνια. Δυνατό οχυρό, ικανό να προφυλάξει το λιμάνι απέναντι σε ναυτική απειλή αλλά αδύναμο απέναντι σε επίθεση πεζικού. Σήμερα έχει κλειδωμένη την πόρτα του αλλά…

… αλλά από τη νότια πλευρά υπάρχει μια τρύπα στο τείχος που επιτρέπει στον επισκέπτη την είσοδο.

 

[Markas]

Άφθονα κανόνια εποχής είναι σκόρπια εδώ και εκεί.

Ακόμα και ένα σχετικά νέο κανόνι του Β’ Παγκοσμίου πολέμου βρήκα πεταμένο ανάμεσα στα ερείπια, μάλλον Εγγλέζικο.

Εσωτερικά το καστέλο είναι κατεστραμμένο. Μόνο κάποια ερείπια μαρτυρούν το που βρίσκονταν ο στρατώνας, η αποθήκη κτλ.

 

[Markas]

Κοντά στον Αβλέμονα και λίγο δυτικά βρίσκεται η μεγαλύτερη παραλία του νησιού, η παραλία της Παλαιόπολης, κοντά στην αρχαία πόλη της Σκάνδειας (δεν την επισκεφτήκαμε).

Άμμος με βότσαλο, πεντακάθαρα νερά και αυτή η φυσική πύλη να σε προκαλεί να την περάσεις κολυμπώντας (γίνεται πολύ εύκολα).

 

[Markas]

Επιστροφή πάλι κατά το ηλιοβασίλεμα με την οδήγηση να είναι απολαυστική στους στενούς αλλά έρημους δρόμους του νησιού.

 

[Markas]

Την επόμενη μέρα μου μπαίνει η ιδέα να εξερευνήσω έναν χωματόδρομο που ξεκινάει από την Αγία Πελαγία και πηγαίνει παραλιακά προς νότο.

Ο χωματόδρομος μας οδηγεί στην σχετικά οργανωμένη παραλία Κακιά Λαγκάδα και συνεχίζει μέχρι…

 

[Markas]

…μέχρι την πολύ εντυπωσιακή βοτσαλένια παραλία Λίμνη.

Το εντυπωσιακό δεν είναι τόσο η παραλία αυτή καθ’ αυτή αλλά το περιβάλλον γύρω της. Σε αυτήν καταλήγει το επιβλητικό φαράγγι Κακό Λαγκάδι που σχηματίζει στο τέλος του μια μικρή μακρόστενη Λίμνη.

Για όποιον είναι λάτρης της ορειβασίας (π.χ. εγώ) αξίζει μια ανάβαση μέσα από το φαράγγι για μερικά χιλιόμετρα μέχρι την ΠΟΛΥ εντυπωσιακή Βυζαντινή Καστροπολιτεία του Αγίου Δημητρίου (θα αναφερθούμε αργότερα σε αυτήν).

Εγώ δυστυχώς είχα και το μωρό αγκαλιά οπότε περιορίστηκα σε λίγα μέτρα κοντά στην παραλία.

 

[Markas]

Επόμενος προορισμός, πάλι στα ανατολικά του νησιού, το όρος Διγενής, το ψηλότερο του νησιού (489 μέτρα).

Εκεί υπάρχουν ένα σωρό κεραίες για τηλεόραση, τηλεφωνία και ραδιόφωνο. Η θέα από εδώ πάνω προς την ενδοχώρα είναι τρομερή αν και φαίνεται μόνο το πιο ξερό κομμάτι του νησιού (και μάλλον πρόσφατα καμένο). Οι φωτογραφίες είναι από τον βορρά…

…ανατολή…

…μέχρι νότο.

 

[Markas]

Στο απέναντι βουνό (τι βουνό, 389 μέτρα, ψευτιές για έναν Κρητικό. Αλλά για τα δεδομένα των Κυθήρων βουνό είναι και αυτό) του Αγίου Γεωργίου φαίνεται ο ομώνυμος ναός και στη θάλασσα δεξιά ο Αυλαίμονας.

Εμείς παραμένουμε στον Διγενή. Λίγο πριν την κορυφή υπάρχει η Μονή της Αγίας Μόνης.

 

[Markas]

Από τη δυτική πλευρά της Μονής (αν καταφέρετε να περάσετε τον αιμοδιψή σκύλο) μπορείτε να απολαύσετε τη θέα στο Διακόφτι…

…αλλά και στο όρος του Αγίου Γεωργίου νότια.

 

[Markas]

Μπήκαμε στη Μονή όπου μας υποδέχτηκε ένας αγενέστατος κύριος με ξενική προφορά. Εννοείται πως κάναμε τη βόλτα μας γράφοντάς τον στα π@π@ρια μας. Ιστορική η μονή και όμορφη πάντως.

 

[Markas]

 

[Markas]

Μεταβαίνουμε στο απέναντι όρος του Αγίου Γεωργίου. Ο δρόμος είναι χώμα – τσιμέντο και πολύ στενός και αυτός. Στην αρχή του υπάρχει ανάλογη πινακίδα όπου μας περιμένει μια μικρή έκπληξη.
Είναι Πέμπτη, η ώρα τη στιγμή της φωτογραφίας είναι 16:00 και ο ναός προβλέπεται ανοικτός!!!

Ίσως το πιο αμφιθεατρικό σημείο του νησιού, το βουνό του αγίου Γεωργίου, με θέα τις ακτές της Πελοποννήσου, το Διακόφτι,

τον Αυλαίμονα,

την Παλαιόπολη και σχεδόν ολόκληρο το νησί.

 

[Markas]

Στα χριστιανικά χρόνια χτίστηκε ο ναός του Αγίου Γεωργίου.

Από τη α' φάση του ναού σώζεται ψηφιδωτό δάπεδο με διακοσμητικά θέματα κυνηγετικές σκηνές, πουλιά, ελληνιστικούς μαιάνδρους κ.ά. Το ψηφιδωτό χρονολογείται στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. και αποτελεί απόδειξη ότι στα χρόνια του Ιουστινιανού υπήρχε ακμάζουσα Βυζαντινή πόλη στα Κύθηρα.

Το τέμπλο είναι σκαλισμένο

σε πωρόλιθο, κάτι πολύ σπάνιο

Προσωπικά εντυπωσιάστηκα πολύ από τον μικρό ναό. Οι φωτογραφίες δε μπορούν να αποτυπώσουν την αίσθηση που σου δίνει με όλες τις παμπάλαιες λεπτομέρειες του διάκοσμού του, τη φθορά, την αύρα του.

 

[Markas]

Το συγκρότημά του αποτελείται από δύο ναούς, ο ανατολικός είναι αφιερωμένος στον άγιο Γεώργιο, ο δυτικός μονόχωρος και αυτός όπως και του Αγίου Γεωργίου, είναι αφιερωμένος στην Παναγία Μυρτιδιώτισσα και τον Άγιο Νικόλαο.

Σε αυτό το χώρο βρήκε να γράψει συνθήματα (μέσα στο ναό με σπρέι ποδοσφαιρικού τύπου) ένας πανίβλακας ουρακοτάγκος ελληνικής καταγωγής. Δεν το πήρα φωτογραφία, αλλά μου ήρθαν μερικά καντήλια στο μυαλό.

 

[Markas]

Αυτή η κορυφή είναι τόπος λατρείας εδώ και 3.500 χρόνια καθώς από τον 16ο αιώνα π.Χ. λειτουργούσε εκεί Μινωικό ιερό κορυφής. Οι ανασκαφές είναι ακόμα σε εξέλιξη.
Την ημέρα μάλιστα που πήγαμε βρήκαν ένα ακόμα αφιέρωμα οι αρχαιολόγοι, μινωικής εποχής.

 

[Markas]

Φεύγοντας παρατηρούμε τα ερείπια ενός πύργου. Εκεί στεκόταν πάντα ένας βιγλάτορας τα χρόνια της ακμής των πειρατών. Από εκεί άναβε φωτιά και ειδοποιούσε την ενδοχώρα για τυχόν προσέγγιση πλοίων για να λάβουν οι κάτοικοι τα μέτρα τους. Τα ερείπια είναι ορατά από στεριά και θάλασσα για πολλά χιλιόμετρα. Εμείς όμως ετοιμαζόμασταν για μπάνιο και δεν ανεβήκαμε να τον δούμε.

 

[Markas]

Μπάνιο στο Διακόφτι λοιπόν.

Αλλά πρώτα μια βόλτα στις φυσικές αλυκές του νησιού, στα νότιά του, δεξιά όπως βλέπουμε.

Το αλάτι στις φυσικές λεκάνες άφθονο και πεντακάθαρο. Περίεργα πεντακάθαρο!

Γιατί; Γιατί (όπως μας ενημέρωσε ο ενοικιαστής) οι αλυκές ενοικιάζονται για ένα σημαντικό ποσό από την Εγχώρια Περιουσία (Κάτι σαν το δημόσιο αλλά σε Κυθηριώτικη έκδοση, δε κατάλαβα και εγώ ακριβώς τους κανόνες λειτουργίας του σε σχέση με το Ελληνικό δημόσιο) σε ιδιώτες και μοσχοπωλείται στην ντόπια αγορά μετά.

Μπανάκι όμως τώρα στα υπέροχα νερά του Διακοφτίου.

 

[Markas]

Η σημερινή βόλτα ξεκίνησε νωρίς και προλαβαίνουμε μια βόλτα μέχρι τη Βυζαντινή καστροπολιτεία του Αγίου Δημητρίου ή Παλαιόχωρα όπως τη λένε πια οι ντόπιοι, πριν δύσει ο ήλιος. Ίσως το πιο σημαντικό ιστορικό μνημείο του νησιού, αποτελούσε την πρωτεύουσα κατά τα Βυζαντινά χρόνια. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού, σε μία φυσική οχυρή τοποθεσία, σε ένα βαθύ φαράγγι.

Ο δρόμος είναι αδιέξοδος και ξεκινάει λίγο βορειότερα από τα Αρωνιάδικα. Άσφαλτος στην αρχή, βατός χωματόδρομος μετά, σταματάει λίγο πριν το κάστρο.

Το πρώτο παλιό οικοδόμημα που φτάνεις περπατώντας το μονοπάτι είναι η Βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας.

 

[Markas]

Για να πούμε όμως μερικά πράγματα για την Παλαιόχωρα:
Τα Κύθηρα είναι ένα νησί που βρίσκεται όπως είπαμε σε πέρασμα για τα πλοία από ανατολή προς δύση. Έτσι, κάθε οικισμός ήταν πειρασμός για περαστικούς πειρατές για πολλά χρόνια. Αυτό είχε ως συνέπεια τη σχεδόν πλήρη ανυπαρξία οργανωμένης κοινωνίας για πάρα πολλά χρόνια. Αρχαιολογικές ενδείξεις δείχνουν μάλιστα πλήρη εγκατάλειψη του νησιού για ένα διάστημα γύρω στο 700μ.Χ.! Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα ήταν η πολιτεία του Αγίου Δημητρίου. Χτισμένη ανάμεσα σε δύο πολύ απότομα φαράγγια και σημαντικά πιο χαμηλά από τις απέναντι πλευρές τους ήταν πρακτικά αόρατη σε οποιονδήποτε δεν ήξερε την ύπαρξή της.

Ακριβής ημερομηνία δημιουργίας του οικισμού είναι άγνωστη, πιθανότατα όμως κτίστηκε μετά το 1200 μ.Χ. από Μονεβασιώτες έποικους. Οι Κυθηριώτες κρατούσαν την τοποθεσία της πόλης κρυφή και έτσι έχοντας ένα σημείο σταθερότητας άρχισε σιγά σιγά ο πληθυσμός και η ευημερία της πόλης και όλου του νησιού να αυξάνει.

Μέχρι το 1530 ο πληθυσμός του Αγίου Δημητρίου είχε φτάσει τα 800 άτομα, περισσότερο από οποιονδήποτε οικισμό στα Κύθηρα, ακόμα και σήμερα, έχοντας πάνω από 15 εκκλησίες (μύθος αναφέρει πως υπήρχαν 81).

 

[Markas]

Ο αυξανόμενος πλούτος και αριθμός κατοίκων του Αγίου Δημητρίου δεν θα μπορούσε όμως να μείνει για πολύ κρυφός. Έτσι, ο πλούτος της πόλης κάποια στιγμή προσέλκυσε τον αρχιναύαρχο των Οθωμανών και γνωστό πειρατή Hayreddin Barbarossa κατά τη διάρκεια μιας εκστρατείας του ενάντια σε βάσεις των Βενετών στην Πελοπόννησο (εκείνη την εποχή τα Κύθηρα ανήκαν στους Βενετούς). Στο πώς ανακάλυψε τη θέση της πόλης υπάρχει ο μύθος πως απλά έτυχε να δει με το τηλεσκόπιό του τον καπνό και τις καμινάδες της πόλης όταν περνούσε νότια από τον κάβο Μαλιά και από μεγάλη απόσταση (τουλάχιστον 10 χλμ λόγω μορφολογίας του εδάφους).